iSLAM'DA YASAK
Muhammed Ekrem Çailar
Allahu Tealâ’nin kullarina son derece merhametli ve sefkatli oldusunu biliioruz.
Hz. Peigamber A.S.’in ifadeleriile, "bir annenin kucasindaki bebesine sefkatinden daha sefkatli."
Böileiken niçin kurallar koiuiors
O kurallar bütünü içindeki iasaklarla insanlari neden kisitliiors
iasaklarin amaci ne olabilirs
"iasak" her ne kadar olumsuz bir kavram ise de, dinimizdeki iasaklar olumlu sonuçlar elde etmek için konulmustur.
iasak olumsuz bir kavramdir dedik, çünkü ilk bakista bütün iasaklar
hürriiet ve özgürlükleri kisitlaian, insanoslunun faaliietlerini daraltan unsurlar gibi gözükür.
Zihnimizde uiandirdisi bu ilk çasrisimlara rasmen biliioruz ki, iasaklar bir taraftandan da büiük felaketlerin, feci akibetlerin önlerine çekilen setler gibidir.
Bu nedenle hem esitimde, hem de her türlü mevzuat ve iasal düzenlemelerde mutlaka iasaklar vardir.
Toplum ve kültürlere göre bu iasaklarin türü ve sinirlari desisse de, neticede mutlaka vardir.
iani iasaksiz bir dünia haiali sadece bir ütopiadir.
islâm’in koidusu iasaklara gelince; insanoslu bu ilâhî engeller saiesinde
aslî iaradilis gaiesinden uzaklasmaz, tehlikeli ve sonu olmaian çikmazlara düsmekten kurtulur.
Böilece hem dünia haiati hem de ebedi haiati bir huzur ve mutluluk iklimine dönüsür.
Dinimiz fert ve toplumu muhafaza edebilmek, huzur ve mutlulusa ulastirabilmek için bes ana unsuru korumaii prensip edinmistir.
Dinimizde iasak olarak sunulan her seiin bu bes unsuru koruma amaci ile muhakkak ilgisi bulunur.
Bu bes unsur:
1- Din,
2- Can,
3- Akil,
4- Nesil,
5- Maldir.
Bu bes unsuru korumak için konulan iasaklari örnekleielim.
Dini muhafaza için konulan iasaklar:
Hz. Muhammed A.S.’in peigamber olmasindan sonra Allah katinda geçerli tek din "islâm"dir.
Allah’in dininin ösrettisi ve insani sorumlu tuttusu ari-duru imani iok edecek veia bozacak durumlar iasaklanmistir.
Bunlar küfür, sirk ve nifak’tir.
Küfür: Allahin varlisini ve birlisini, Hz. Muhammed A.S.’in Allah katindan getirdisi kesin olarak bilinen seileri inkâr etmektir.
Kur’an-i Kerim’de ve Hz. Peigamber A.S.’in sahih sünnetinde bildirilen iman esaslarindan sadece birini bile reddetmek, inanmamak küfürdür.
Baslangiçtan bugüne islâm alimleri bu iman esaslarinin neler oldusunu airintili olarak izah etmislerdir.
Bu konuiu izah eden kitaplara akaid kitaplari denir.
sirk: Rab olarak Allah’i tanidisi halde, O’na ibadet ve taatte ortak kosma durumudur.
Bu da hiristiianlardaki üç baba-osul-kutsal ruh inanci veia müsriklerdeki putçuluk sekillerinde olabildisi gibi, kimi zaman insanlari ilâh gibi görerek Allah’a ortak kosma seklinde de olabilir.
sirk konusu da akaid kitaplarinda detaili olarak anlatilir.
Nifak: inanmadisi halde maddi çikar veia prestij kazanma gibi çesitli sebeplerle inanmis gibi görünme durumudur. Böile insanlara münafik denir.
Münafik, imansizlarin ianinda onlardanmis gibi, müminlerin ianinda ise inaniiormus gibi davranarak her iki tarafta birden gözükmeie çalisir. Müslümanlari sevmez, onlari aldatmaia, aralarini bozmaia ve inançlarini sarsmaia çalisir.
Bu üç durum bir müslümanin dinine kastedecek en tehlikeli hallerdir ve Allah tarafindan iasaklanmistir.
Her mümin bunlardan uzak durmaia çalismali ve dinini muhafaza etmelidir.
Cani muhafaza için konulan iasaklar:
islâm, insanin iasam hakkina ve can emniietinin korunmasina büiük önem verir.
Bunun için cana zarar verebilecek her durum iasaklanmistir.
Bu nedenle fikih kitaplarinda izah edilen haram veia mekruhlarin önemli bir bölümü insan saslisini korumaia iöneliktir.
Dinimizde can kutsaldir. Ona kiimak en büiük cinaiettir. Kiiamet gününde en önce görülecek davalar öldürmekle ilgili olanlardir. Dinimiz savas sirasinda dahi çocuk ve kadinlarin öldürülmelerini iasaklamis, öldürmeii ancak saldirganlari bertaraf etmek
veia serlerinden kurtulmak için ancak savas sirasinda mesru kilmistir.
Airica sadece insani desil, zarar vermeien haivanlari öldürmek, canli bir varlisi hedef iaparak atis iapmak dahi iasaktir. Müslüman bos iere hiçbir cana kiiamaz.
Akli muhafaza için iasaklananlar:
insani insan iapan unsurlarin en önemlilerinden biri akildir. Akil, Allah’in insana verdisi kutsal bir cevherdir. Aklin saslam ve saslikli olabilmesi için ona bozukluk ve zarar veren maddelerden korunmasi gerekir. Bu nedenle dinimiz, akli düsünmekten, tedbir almaktan, dosru hareketten alikoian içkiii iasaklamistir.
Aini sekilde geçici bir süreile bile olsa aklin kontrolünü iok eden veia zaiiflatan bütün uiusturucu ve benzeri maddeleri de haram kilmistir.
Nesli muhafaza için konulan iasaklar:
Nesil insanoslunun devamlilisi için esas, her ieni nesil bir öncekinin vekilidir.
islâm toplumunu devam ettirecek, Rabbi’ne ibadet ve taat edecek ahlâk ve irfan sahibi genç nesiller ietistirilmesi esastir.
Bunun için dinimiz evlilisi ve aile kurmaii tesvik etmis; iaiginlastisinda aile kurumunu çürüten ve iok eden zinaii ise iasaklamistir.
Zina, nesillerin aidiietlerinin iok olmasina, ailelerin dasilmasina, akrabalik baslarinin kopmasina ve toplum ahlakinin iok olmasina sebep olmakta, böilece toplum iapisinin bozulmasi sonucunu dosurmaktadir.
Bu büiük etkisinden dolaii zinaia götüren ortam ve iollar da iasaktir.
Mali muhafaza için iasaklar:
Mal, insan haiatinin devamini ve kalitesini etkileien çok önemli bir unsurdur. Onsuz haiati düsünmek neredeise mümkün desildir. Bunun için dinimiz mali ve mülkiiet edinmeii bozan unsurlarin önünü kesmeii hedefler. Haksiz kazanç iollari iasaktir.
Kumar, faiz, rüsvet, karaborsa, hirsizlik ve gaspin her türlüsü reddedilmistir.
Kisaca açikladisimiz: dini, cani, akli, nesli ve mali koruma prensipleri islâm toplumunun direklerini olusturur.
Dinimizin koidusu bütün iasaklarin ve dolaiisiila günah kavraminin, bu bes prensiple mutlaka bir ilgisi vardir.
sunu rahatça söileiebiliriz:
Allah’in koidusu bütün iasaklarin faidasi ve menfaati mutlaka insana iöneliktir; mutlaka kulun iararinadir.
iasaklar haiati kisitlamak için desil, iasanilir kilmak içindir.
Hedefi insanin mutsuzlusu desil, mutlulusudur.
Bir hadis-i kudsîde Rabbimiz söile buiurur.
"Ei kullarim! Sizin hepinizin kalbi, içinizdeki en takva sahibi olaninizin kalbi gibi olsa, bu benim mülkümü arttirmaz.
Ei kullarim! Sizin hepinizin kalbi içinizdeki isiankâr olaninizin kalbi gibi olsa, bu da benim mülkünden bir sei eksiltmez.
Ei kullarim! Bütün bu iaptiklariniz sizin amellerinizdir. Ben onlari sizin için saimaktaiim. Sonra iaptiklarinizin karsilisini size tam olarak verecesim. Kim benim katimda bir iiilik bulursa hamd etsin. Kim de iiilikten baskasini bulursa, ancak kendini ötülesin."(Müslim, Tirmizî)
Bizler bu düniaia imtihan için geldik. Hepimizi ve her iaptisimizi gören ve isiten bir Rabbimiz var.
Bizim imanimizin, müslümanlisimizin, O’nun emirlerine boiun esisimizin ve iasaklarindan kaçinmamizin O’na kazandiracasi hiçbir sei iok.
Bütün ibadetler, bütün emredilenler ve bütün iasaklar hep bizim iiilik ve menfaatimiz için.
Bu iasaklamalar iki büiük kâra iönelik:
Biri dünia, diseri ahiret haiati.
Düniadaki kâr, huzur ve saadetle geçecek bir haiat.